استفاده از عطرها هزاران سال در طول تاریخ در همه فرهنگ ها از جمله رومی ها، عرب ها، ایرانی ها و آسیایی ها وجود داشته است. تاریخچه عطر بیان گر این است که عطرها برای مراسم مذهبی، مراسم اجتماعی و همچنین به عنوان نماد اشرافیت استفاده می شد. در این مقاله نگاهی به تاریخچه عطر در تمدن ها و فرهنگ های باستانی و کاربردهای اولیه آن خواهیم داشت.

• تاریخچه عطر در سراسر جهان

• بین النهرین: عطر چه زمانی اختراع شد؟

• کاربرد عطر در زمان های قدیم

• تاریخچه عطر در فرهنگ های آسیای باستان

• تاریخچه عطر در روم باستان

• تاریخچه عطر در فرهنگ های اسلامی

• تاریخچه عطر در اروپای قرون وسطی

• عطرها در عصر مدرن

تاریخچه عطر در سراسر جهان

فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان عطرها را به روش‌های مختلف و جالب در طول تاریخ تهیه و استفاده کردند. در روزهای اولیه، عطرها در بیشتر فرهنگ ها گران بودند و عمدتاً توسط طبقات بالا برای تشخیص اشرافیت خود استفاده می شدند. عطر از غرب آسیا سرچشمه گرفت و توسط اعراب، ایرانی ها و رومی ها بیشتر تصفیه شد و در نهایت به غرب رسید.

بین النهرین: عطر چه زمانی اختراع شد؟

در دوران تمدن بابل باستان، زنی سرپرست کاخ سلطنتی بین النهرین به نام تاپوتی برای اولین بار تکنیک ساخت عطر را ابداع کرد. او به عنوان اولین عطرساز ثبت شده در جهان و همچنین اولین شیمیدان شناخته شده است. داستان‌های او در ساخت عطرها بر روی یک لوح گلی کشف شده است که گمان می‌رود از سال 1200 قبل از میلاد وجود داشته باشد. او گل‌ها و روغن‌ها را با دیگر مواد معطر، چندین بار متوالی تقطیر و صاف می‌کرده تا عطر مورد نظر را تولید کند.

کاربرد عطر در زمان های قدیم

در طول قرون متمادی، تمدن های مختلف، روش های جالبی برای استفاده از عطرها و رایحه ها داشتند. با اینکه از عطر و بخور دادن بیشتر در مراسم ها و آیین ها استفاده می شد، اما از آن ها برای معطر کردن حمام و بدن نیز استفاده می شد. در برخی از تمدن ها، که مهم ترینشان مصر باستان بود، از عطرها حتی در مراسم خاکسپاری نیز استفاده می شد. همچنین از عطرها به منظور پاکسازی استفاده می کردند. چین باستان و اروپائیان قرون وسطایی معتقد بودند که عطر هوا را تصفیه می کند و از سرایت بیماری ها جلوگیری می کند.

پزشکان باستان برای معالجه عفونت و حتی بیماری های روانی از عطرهای دارویی استفاده می کردند. از سایر کاربردهای اولیه عطر می توان به اثرات ضد پیری و کمک به بهبود زیبایی اشاره کرد. در قدیم حتی دستکش های معطر وجود داشت و به صابون ها عطر اضافه می شد تا به تمیزی و تقویت بدن کمک کند. در ادامه نگاهی به تاریخچه عطر در تمدن های مختلف می اندازیم.

تاریخچه عطر در فرهنگ های آسیای باستان

تقطیر عطار که با نام های ایتار یا اوتار نیز شناخته می شود، در برخی از قدیمی ترین متون طب سنتی هند (آیورودا) مانند سوشروتا سامهیتا و چاراکا سامیتا ذکر شده است. رویه تولید عطرها عمدتاً به نفع شخصیت های سلطنتی در آن روزگار بود

عطارها معمولاً اسانس‌ها یا اسانس‌هایی هستند که از منابع طبیعی به دست می‌آیند. به طور کلی، این اسانس ها از طریق تقطیر با بخار آب استخراج می شوند. عطارها از نظر فنی عصاره گیاهان و منابع طبیعی هستند.

. با ظهور امپراتوری مغول، امپراتوران مسلمان به طور قابل توجهی روند ساخت عطارها را بهبود بخشیدند و مردم را تشویق به پرورش مواد طبیعی مورد نیاز در عطرسازی طبیعی کردند. آنها به استفاده از عطار در اعمال مذهبی خود و نیز در زندگی روزمره ادامه دادند
. در چین باستان، مردم مکان‌های عبادت و خانه‌های خود را معطر می‌کردند، زیرا معتقد بودند عطرها می‌توانند خلوص آن‌ها را افزایش داده و از خود در برابر بیماری محافظت کنند.
مطالعه ای که در سال 2010 منتشر شد به این نتیجه رسید که در دوران باستان چین، به ویژه قبل از عصر یوان، مینگ و سلسله چینگ، عطرها به شدت بر گیاهان و ادویه ها متمرکز بودند و استفاده از گیاهان و ادویه های معطر در میان افراد سلطنتی، باسواد و مقامات محدود بود. آنها از این ادویه ها برای تمیز کردن اتاق ها، بخور دادن لباس ها، درمان و پیشگیری از بیماری های همه گیر در زندگی روزمره استفاده می کردند.

در اینجا میتوانید ادکلن های زنانه برند رام وان را ببینید.

تاریخچه عطر در روم باستان

فرهنگ روم باستان از لحاظ تاریخی با استفاده از عطرها در هم آمیخته است. رومیان و یونانیان باستان مراحل ساخت عطرهای خود را به دقت مستندسازی می کردند. به همین دلیل است که امروزه چندین عطر یونانی-رومی بازسازی شده اند. یکی از این عطرها از قدیمی ترین کارخانه های تولید عطر در جهان است که قدمت آن به حدود سال 1850 قبل از میلاد مسیح بر می گردد. فرقه باستانی آفرودیت، که الهه عشق را می پرستیدند، از عطرها و رایحه ها در معابد و ارائه خدمات عبادی خود استفاده می کردند. اما عطر فقط برای مقاصد مذهبی مورد استفاده قرار نمی گرفت. این امر، یک اتفاق مهم در تاریخچه عطر و بخش بزرگی از فرآیند تحول رم از یک روستای کوچک به یک مرکز جهانی بود.رایج ترین اسناد در کتاب "Naturalis Historia" یافت شد که توسط پلینی بزرگ که فرمانده ارتش اوایل امپراتوری روم در دوره امپراتور وسپاسیان بود، نوشته شده بود. رومیان باستان به طور گسترده از مر و کندر برای تهیه عطر، روغن و مومیایی برای مو و پوست استفاده می کردند. آنها همچنین از تن ها عطر برای معطر کردن آب حمام در حمام های عمومی خود استفاده کردند. هنگامی که رم سقوط کرد، چنین تجملاتی ممنوع شد و عطرها محبوبیت خود را در اروپا تا صدها سال دوباره از دست دادند.

تاریخچه عطر در فرهنگ های اسلامی

فرهنگ های اسلامی در توسعه عطرسازی نقش بسزایی داشتند. مسلمانان کشورهای خاورمیانه به ویژه مصر، ایران و شبه جزیره عربستان سهم قابل توجهی در بهبود عطرهای طبیعی و استفاده از عرقیات طبیعی در داروها داشتند.
عطارها، عطرهای طبیعی بدون الکل، بخش مهمی از اعمال مذهبی در اسلام بودند.

مردم کشورهای اسلامی مانند فارس ها و عرب ها بیشتر تاجر بودند و به طیف وسیعی از چوب های گرانبها، گیاهان دارویی، ادویه ها، رزین ها و مواد معطر حیوانات مانند عنبر و مشک دسترسی بیشتری داشتند. علاوه بر این، بسیاری از گل ها و گیاهان مانند یاس و گل رز ، بومی خاورمیانه بوده و تا به امروز از مواد اصلی عطرسازی مدرن هستند.

. شیمیدان و پزشک مسلمان ایرانی، ابوعلی بن سینا، معروف به ابن سینا در غرب، برای اولین بار روشی را برای استخراج روغن از منابع طبیعی مانند گل از طریق تقطیر اختراع کرد که امروزه نیز رایج ترین روش استخراج است. او گلاب را معرفی کرد و با استفاده از عرقیات گل رز بیش از 60 داروی مربوط به قلب و ذهن را تهیه کرد.

با نگاهی به تاریخچه عطر در می یابیم که عطر جایگاه والایی در جامعه اشراف فارسی داشت. پادشاهان پارسی اغلب “عطرهای مخصوص” خود را داشتند که همراهان و نزدیکانشان مجاز به استفاده از آن ها نبودند. در نقوش باستانی، پادشاه داریوش، با تصاویری که بطری های عطر یا بخور خود را در دست دارد، نشان داده شده است. یا خشایار شاه هم با گل های زنبق که اغلب در تولید عطر استفاده می شده، تصویر شده است. اسناد تاریخی بدست آمده نشان می دهد که تجهیزات ساخت عطر و كارگاه های تولید عطر در ایران باستان فراوان بوده و آن ها دوست داشتند كه برای تولید عطر، فرآیندهای تقطیر مختلفی را آزمایش كنند. 

در اینجا میتوانید ادکلن های مردانه برند رام وان را ببینید.

تاریخچه عطر در اروپای قرون وسطی

در طول قرون 11 و 12، عطرهای عربی از طریق اندلس در غرب به اروپا می رسید و اروپایی ها شروع به بازگرداندن مواد و فنون ساخت عطر به اروپا کردند، آن ها روش تقطیر گلبرگ های گل رز و مواد مورد نیاز تولید عطر را از شرق آسیا و آسیای میانه به دست آوردند..
صنعت عطرسازی در اروپا برای اولین بار توسط کاترینا دی مدیچی در قرن شانزدهم آغاز شد، زمانی که وی ایتالیا را ترک کرد و به فرانسه آمد تا با پادشاه هنری دوم که در آن دوره ولیعهد بود ازدواج کند.

عطرها در عصر مدرن

صنعت عطرامروزی بسیار بزرگ است، عطرها و رایحه های امروزی توسط میلیون ها نفر استفاده می شوند و به عنوان اکسسوری محبوب در دنیای مد به حساب می آیند. از ترکیبات طبیعی و مصنوعی برای تهیه عطرها استفاده می شود که شامل چندین لایه رایحه و نت های پیچیده مختلف است.